Συντρόφισσες και Σύντροφοι,
Φίλοι και φίλες,
Πριν από κάτι παραπάνω από 20 χρόνια, ταυτόχρονα με την πτώση του τείχους του Βερολίνου και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που "προέβλεψαν", -ανάμεσα τους και ο Francis Fukuyama- το τέλος των ιδεολογιών, το τέλος της ανθρώπινης ιστορίας.
Είναι όμως ποτέ δυνατόν να ταυτίσουμε την αποτυχία ενός κοινωνικού και οικονομικού συστήματος, αυτό του λεγόμενου "υπαρκτού" ή μάλλον ανύπαρκτου σοσιαλισμού με την επιτυχία του αχαλίνωτου καπιταλισμού?
Είναι δυνατόν να πιστέψει κάποιος πως ο αγώνας για δικαιοσύνη, για μια καλύτερη ζωή μπορεί να σταματήσει?
Φυσικά όχι.
Και την απάντηση αυτή δεν τη δίνουμε εμείς.
Τη δίνει καθημερινά η πραγματικότητα γύρω μας, τη δίνει η ίδια η Κρίση και η ανάγκη, η προσπάθεια να βρούμε την έξοδο από αυτή.
Τη δίνει η ανεργία, η αβεβαιότητα για το μέλλον, η ανασφάλεια των νέων πτυχιούχων, η ανάδυση
ακραίων φαινομένων βίας που γέννησαν μαζί με έναν ιδιότυπο οικονομικό εθνικισμό τους νεοναζί
της Χρυσής Αυγής αλλά και κάθε άλλο εχθρό της Δημοκρατίας.
Η απάντηση μας λοιπόν είναι ότι οι ιδεολογίες δεν πέθαναν.
Είναι εδώ, ζωντανές, σε μια νέα πολιτική, οικονομική και κοινωνική αναμέτρηση, την πιο κρίσιμη ίσως μετά από αυτή της δεκαετίας του 30' που κατέληξε στην εκατόμβη, στον τεράστιο φόρο αίματος που πλήρωσε η ανθρωπότητα με τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Και η λύση, η όποια λύση δεν θα έρθει με την αποχή και την απάθεια αλλά με τη συμμετοχή και την επιστροφή στην πολιτική.
Γι' αυτή την επιστροφή στην πολιτική, την κριτική και την αυτοκριτική, την επιστροφή στη δική μας ιδεολογία, σε έναν νέο δρόμο για το Σοσιαλισμό με πυξίδα την ανάγκη για μια πιο ανθρώπινη, πιο δίκαιη κοινωνία, αυτό το δρόμο θα προσπαθήσουμε να αναζητήσουμε σήμερα.
Έτσι, αν μπορούσαμε να δώσουμε ένα σχήμα που να περιλαμβάνει τις 3 κεντρικές ιδεολογίες, τις 3 κεντρικές θεωρήσεις για το κράτος, την κοινωνία, την οικονομία, δηλαδή τον κομμουνισμό, το σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό - πόσο μάλλον στη σημερινή νεοφιλελεύθερη εκδοχή του- θα ήταν στην πραγματικότητα η αέναη πάλη το ανθρώπου με τις 2 βασικές, τις 2 υπέρτατες αρετές:
Την Ελευθερία και την Ισότητα.
Έτσι, ο κομμουνισμός που στο σοβιετικό πείραμα κατάντησε κρατικός καπιταλισμός και δικτατορία της κομματικής γραφειοκρατίας υποστήριξε την αρχή :
Η Ισότητα εις βάρος της Ελευθερίας.
Μοίρασε εξίσου - μαζί με την αδιαμφισβήτητη πρόσβαση στην περίθαλψη και την εκπαίδευση στους πολλούς - τη φτώχεια, εξίσωσε τους πάντες πέραν των κομματικών ευνοουμένων προς τα κάτω.
Στέρησε με αυτόν τον τρόπο, την Ελευθερία, μέσα από τον κεντρικό σχεδιασμό των πάντων.
Στέρησε δηλαδή από τον άνθρωπο όχι απλά κάποιες ατομικές ελευθερίες, αλλά την ίδια την Ελευθερία ανάπτυξης της προσωπικότητας του, του στέρησε ένα μέρος από τον ίδιο του τον εαυτό για αυτό και ήταν αναπόφευκτο να καταρρεύσει.
Από την άλλη ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός ευαγγελίζεται την "απόλυτη" ελευθερία σε βάρος της Ισότητας.
Είναι όμως ελεύθερη μια κοινωνία που έχει μετατραπεί σε καζίνο, με την οικονομία ως ρουλέτα και κρουπιέρη τον οικονομικά ισχυρό;
Υπάρχει άραγε ελευθερία όταν οι αγορές τοποθετούνται πάνω από τη Δημοκρατία,όπως μας απέδειξε η πρόσφατη οικονομική κρίση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, όταν παραμερίζεται ο διάλογος, η διαβούλευση στο Κοινοβούλιο, για να προλάβουμε ανοιχτά τα χρηματιστήρια της Νέας Υόρκης ή του Τόκιο;
Είναι πραγματική ελευθερία, η ελευθερία χωρίς το παραμικρό ίχνος ισότητας;
Γιατί, εντάξει...
Μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι ο καθένας στο σύστημα της ελεύθερης οικονομίας έχει τη δυνατότητα να κάνει "ελεύθερα" τις επιλογές του.
Έχει όμως τις ίδιες επιλογές για παράδειγμα, στον τομέα των σπουδών, της ανώτατης εκπαίδευσης, το ακαδημαϊκά άξιο παιδί ενός αγρότη που ζει στο Νευροκόπι, με ένα λιγότερο ικανό συνομήλικο του που απλά έτυχε να γεννηθεί πλούσιος;
Είναι λοιπόν προφανές, πως η ισότητα με ανελευθερία και η ελευθερία με ανισότητα δεν είναι ούτε Ισότητα ούτε Ελευθερία.
Σε αυτό το δίλημμα, εκεί που ο κομμουνισμός γινόταν αφόρητος - στην επαναστατημένη Πράγα - και ο καπιταλισμός αυταρχικός για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των λίγων - με την 7χρονη δικτατορία και την εξέγερση του Πολυτεχνείου - ήρθε να απαντήσει ο μεταπολεμικός 3ος Δρόμος.
Με τις παραλλαγές του βέβαια, καθώς διαφορετικός είναι ο 3ος δρόμος του Άτλι στην Αγγλία μετά τον Β´ ΠΠ, διαφορετικός του Ανδρέα, του Μιτεράν, του Πάλμε και άλλος αυτός που επιχείρησε έστω στα λόγια ο Μπιλ Κλίντον ή ο Τονυ Μπλαιρ σε σχέση με τη σοσιαλδημοκρατική συνταγή του Ομπάμα. Κάτι που βέβαια σε ένα βαθμό είναι λογικό, καθώς αναφέρονται σε διαφορετικές χώρες, άλλους λαούς, με άλλες υποδομές, κοινωνικά βιώματα και σε άλλες εποχές.
Ωστόσο, αυτό που αξίζει να αναφέρουμε ως τώρα ως ιστορικό παράδειγμα και έχει ιδιαίτερο ενδιάφερον για την πορεία της σοσιαλιστικής και σοσιαλδημοκρατικής αριστεράς είναι σίγουρα εκείνο του Εργατικού Άτλι,
Ο Άτλι, ως αρχηγός του Εργατικού Κόμματος, ήταν αυτός που μπήκε σε συγκυβέρνηση με τους συντηρητικούς το 1939, ελέω πολέμου, ήταν όμως και αυτός που κέρδισε τις πρώτες εκλογές μετά τον πόλεμο απέναντι στον πρωθυπουργό της νίκης, Ουίνστον Τσώρτσιλ.
Κι αυτό γιατί, κατόρθωσε να πείσει τον αγγλικό λαό πως το ζήτημα δεν ήταν πλέον ο πόλεμος αλλά η διαχείριση της ειρήνης , η ανοικοδόμηση της χώρας προς όφελος των πολιτών.
Και τα κατάφερε καλά, αν αναλογιστούμε ιδιαίτερα τη μεγάλη επιτυχία του μεταπολεμικού προνοιακού κράτους, την εξάλειψη της ανεργίας, την παγκόσμια καινοτομία του NHS που διαφήμισαν οι Βρετανοί, τόσα χρόνια αργότερα στην τελετή έναρξης των πρόσφατων Ολυμπιακών Αγώνων, στο Λονδίνο, κλείνοντας το μάτι στην άλλη μεριά του Ατλαντικού.
Είναι νωπό ακόμα το γεγονός του χαμού του Τόνυ Μπεν, μιας εμβληματικής φυσιογνωμίας για την αριστερή πτέρυγα των Εργατικών, ενός αριστοκράτη στην καταγωγή, λαϊκού στην πεποίθηση όπως συνήθιζε να λέει.
Θυμάμαι λοιπόν την ανακοίνωση της οικογένειας του που ευχαριστούσε τους γιατρούς και νοσηλευτές του Βρετανικού ΕΣΥ.
Γιατί ναι, ο Τόνυ Μπεν, ο δημοσκοπικά δημοφιλέστερος πολιτικός της Μεγάλης Βρετανίας νοσηλευόταν σε δημόσιο νοσοκομείο!
Αυτή είναι η παρακαταθήκη στις υποδομές και ίσως και στην κουλτούρα των Εργατικών του Άτλι.
Μια παρακαταθήκη που ενδιαφέρει εμάς τους Έλληνες Σοσιαλιστές και Δημοκράτες που βιώνουμε μια παράλληλη συγκυρία όταν αναγκαστήκαμε να μπούμε σε ένα σύγχρονο "Οικονομικό Πόλεμο".
Αναγκαστήκαμε για την αποφυγή της χρεοκοπίας να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις, έξω από την ιδεολογία μας για να σβήσουμε τη φωτιά που δεν βάλαμε εμείς αλλά η στατιστική απάτη της 6ετίας Καραμανλή όπως αποφάνθηκε και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Αναγκαστήκαμε ακόμα να συνυπάρξουμε με τη ΝΔ και τον νυν υπερμνημονιακό κύριο Σαμαρά.
Τον άνθρωπο που προεκλογικά επένδυσε μαζί με το ΣΥΡΙΖΑ στον τυφλό αντιμνημονιακό λόγο, στη συνωμοσιολογία, την κοινωνική διαίρεση των διλημμάτων ευρώ ή δραχμή.
Κι όμως το παράδειγμα του Άτλι είναι σημαντικό γιατί μας διδάσκει το "μετά".
Συντρόφισσες και Σύντροφοι,
Ζούμε σε μια εποχή που φαίνεται πως τα Μνημόνια ολοκληρώνονται τουλάχιστον με την πρώτη τους μορφή. Η κρίση της πατρίδας μας ως αδύναμου κρίκου της ευρωζώνης που ερμηνεύθηκε ως κρίση δημοσιονομικής κυριαρχίας σταδιακά παύει με την τήρηση των τριμερών συμφωνιών και μέρος της αποφασιστικής αρμοδιότητας επιστρέφει στην Αθήνα.
Κι όμως τα προβλήματα παραμένουν.
Παραμένει η φτώχεια, η ανεργία, η ακαδημαϊκή μετανάστευση.
Σ' αυτά τα προβλήματα οφείλει να απαντήσει ο δικός μας 3ος Δρόμος.
Προβλήματα που λύνονται με προτάσεις με σχέδιο, όχι με καταγγελία, όχι με ευχές και λαϊκισμό που καταλήγει να κλίνει τη λέξη "μνημόνιο" σε όλες τις πτώσεις.
Βέβαια, ο 3ος δρόμος, ο σοσιαλισμός του Άτλι, είναι χρήσιμος ως ιστορικό παράδειγμα, ως πλοηγός αλλά όχι όμως ως θεραπεία στα σύγχρονα αδιέξοδα καθώς αναφέρονται σε μια άλλη, παγκοσμιοποιημένη οικονομία.
Το ίδιο πρέπει να πράξουμε κοιτώντας και τη δική μας πολιτικής κληρονομιά.
Ο Σοσιαλισμός του Ανδρέα, οι μεγάλες κοινωνικές κατακτήσεις, η ψήφος στα 18, το ΕΣΥ του Γεννηματά, οι μεγάλες τομές στο Εργατικό και Οικογενειακό Δίκαιο, η ενίσχυση της αυτοδιοίκησης ήταν πράγματι ο Σοσιαλισμός που θέλαμε.
Ο Σοσιαλισμός που δεν θέλαμε και δεν θέλουμε είναι το μεγάλο πελατειακό κράτος, η Δημόσια Διοίκηση ως λάφυρο της εκάστοτε εξουσίας.
Σε μια αντινομία των καιρών, ήρθαμε για να διορθώσουμε το μονοκομματικό, δεξιό και επί 7ετίας ακροδεξιό μετεμφυλιακό κράτος και όχι να το αντικαταστήσουμε -όπως έγινε κατά περιπτώσεις- με ένα κομματικό προσωπικό μετατρέποντας τους πολίτες σε πελάτες.
Γι' αυτό, ο νόμος Πεπονή για το ΑΣΕΠ, όσο και οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις του opengov., της Δι@ύγειας για την υπεράσπιση των οποίων δίνουμε καθημερινά μάχη με τον δεξιό και "αριστερόστροφο" παλαιοκομματισμό, είναι θεσμοί που αξίζει να τους προστατεύσουμε,
Δεν είναι μάχες οπισθοφυλακής αλλά μάχες πολιτικής ουσίας και φυσιογνωμίας.
Πέρα όμως από το Σοσιαλισμό του Άτλι ή του Ανδρέα, ιδιαίτερες και άξιες σχολιασμού είναι και οι περιπτώσεις των λύσεων που προτάθηκαν κατά το εγχείρημα των Νέων Εργατικών του Τόνυ Μπλαιρ στη μεταθατσερική Αγγλία αλλά και του Προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, βετεράνου του φοιτητικού κινήματος στην Αμερική.
Προσωπικά, θεωρώ πως η αποδοχή του κράτους ως εγγυητή των κοινωνικών ελευθεριών, της παγκοσμιοποίησης , η έμφαση στη νέα τεχνολογία ως μέσο επικοινωνίας και προσέγγισης των λαών, η αντίληψη της "δυναμικής της αγοράς" στο να παράγει πλούτο, των αναπτυξιακών πολιτικών ως μέσο δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας υπήρξαν μια πρωτοποριακή για την εποχή της αντιμετώπιση της διάψευσης των βεβαιοτήτων μας που κατέρρευσαν μαζί με την ΕΣΣΔ.
Μπροστά, στην αποσβολωμένη Αριστερά στο σύνολο της, οι Μπλαιρ και Κλίντον ήταν ίσως οι μόνοι που μέσα από το πάντρεμα της αγοράς και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας με το συμφέρον των πολιτών για την καταπολέμηση της ανεργίας, απαντούσαν έστω με τον τρόπο τους, στο ερώτημα του "τι κάνουμε από δω και πέρα".
Οι απαντήσεις τους όμως κατά την ταπεινή μου άποψη δεν υπήρξαν ιδιαίτερα πειστικές.
Κι αυτό γιατί ο 3ος Δρόμος τους, με τη σταδιακή καταργήση του νόμου Glass-Steagal από την κυβέρνηση Κλίντον, της μεταρρύθμισης σύμβολο του New Deal - που διέκρινε τα πιστωτικά ιδρύματα, τις τράπεζες σε ασφαλιστικές και επενδυτικές που απαγόρευε στις πρώτες να "τζογάρουν" με τα χρήματα των ασφαλισμένων- υπήρξε το πρώτο και κυριότερο οχυρό παράδοσης στον ιδεολογικό αντίπαλο, το νεοφιλελευθερισμό.
Η άνευ όρων παράδοση στο δόγμα της αυτορρύθμισης των αγορών, σήμανε την παράδοση μέρους των κατακτήσεων του κοινωνικού κράτους και την αυτοκατάργηση του 3ου Δρόμου ή τουλάχιστον την αλλαγή του προορισμού του.
Γιατί σίγουρα, ο 3ος Δρόμος που πιστεύει σε αγορές που αυτορρυθμίζονται, δεν οδηγεί στο Σοσιαλισμό αλλά μάλλον σε ένα καπιταλισμό με περιοδικά ευγενικό πρόσωπο.
Έκφραση που αλλάζει, όταν δεν μιλάμε για εποχές ευημερίας αλλά κρίσης, όταν οι αγορές αποτυγχάνουν και την αποτυχία τους καλούνται να πληρώσουν οι πολίτες όπως αποδείχθηκε και από την τελευταία Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση.
Έτσι, σε περιόδους δημοσιονομικής ξηρασίας που ακολουθεί πάντα μετά τις καταιγίδες των αχαλίνωτων δανειοδοτήσεων, η αγορά δεν αναθερμαίνεται με την εισροή νέου χρήματος, ο βασιλιάς της κοσμοθεωρίας των "Νέων Εργατικών" μένει γυμνός και η μαγική λέξη "ανάπτυξη" παραμένει στη σφαίρα της φαντασίας.
Επιπλέον, δυσάρεστη και προβληματική υπήρξε η παρέμβαση Μπλαιρ και Κλίντον στα διεθνή ζητήματα κυρίως με το περαιτέρω διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας και τα γεγονότα του Κοσσόβου.
Γιατί δυστυχώς, φίλοι και φίλες, αυτά που πράττει σήμερα ο Πούτιν στην Κριμαία με την ωμή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, τα είχε πράξει χτες η Δύση, όχι μόνο στη Μέση Ανατολή, στο Ιράκ αλλά και εδώ στα Βαλκάνια, στη γειτονιά μας.
Εκτός όμως από τον Άτλι, τον Ανδρέα, τους Μπλαιρ και Κλίντον, αν αναζητούμε ένα δρόμο για το Σοσιαλισμό δεν μπορούμε να παρά να εξετάσουμε και να ακολουθήσουμε και το σκανδιναβικό μονοπάτι.
Το αξιοζήλευτο σκανδιναβικό μοντέλο του κράτους πρόνοιας αποτελεί σίγουρα παράδειγμα προς μίμηση. Ωστόσο δεν είναι σίγουρο αν θα μπορούσε αυτούσιο να εφαρμοστεί σε κοινωνίες με το οικονομικό, θεσμικό και κοινωνικό υπόβαθρο του ευρωπαϊκού νότου.
Άλλωστε, είναι ένα μοντέλο που βασίζεται σε εύρωστες οικονομίες και κυρίως σε κοινωνίες που δεν έζησαν το σοκ και τις τεράστιες απώλειες των μεγάλων ευρωπαϊκών πολέμων απολαμβάνοντας τη μακαριότητα της απομόνωσης.
Ειδικότερα, η Σουηδία, έχει να γνωρίσει πολεμική σύρραξη από τους ναπολεόντειους πολέμους και τις αρχές του μακρινού 19ου αιώνα.
Αυτό σημαίνει πως για την ελληνική ιδιαιτερότητα, για τα δικά μας προβλήματα δεν υπάρχουν έτοιμες δάνειες λύσεις.
Αυτό που υπάρχει όμως είναι η ιστορική πείρα, η παρακαταθήκη, η αυτοκριτική, η ανανέωση των ιδεών μας και κυρίως η επιστροφή στις ρίζες, στην ψυχή της αριστερής, σοσιαλδημοκρατικής σκέψης που είναι ο Άνθρωπος και η Δημοκρατία.
Χρειαζόμαστε ένα Τρίτο Δρόμο όπου
Το Κράτος θα εγγυάται την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
οι Θεσμοί θα εξασφαλίζουν την ΙΣΟΤΗΤΑ
η Αγορά θα παράγει ΠΛΟΥΤΟ
και η Πολιτική θα τον διανέμει ΔΙΚΑΙΑ.
Ένα 3ο Δρόμο που θα αντιλαμβάνεται την οικονομία όχι ως αυτοσκοπό αλλά ως εργαλείο στην υπηρεσία του πολίτη και θα προωθεί τη Δημοκρατία σε όλα τα επίπεδα.
Δημοκρατία στην Κοινωνία, Δημοκρατία στην Οικονομία, στην Πληροφορία - το Διαδίκτυο και το Περιβάλλον.
Αυτός ο 3ος Δρόμος είναι ταυτισμένος με το ευρωπαϊκό κεκτημένο γιατί τώρα περισσότερο από ποτέ αντιλαμβανόμαστε πως για να ΑΛΛΑΞΕΙ η Ελλάδα, πρέπει να ΑΛΛΑΞΕΙ η Ευρώπη,
Για την αλλαγή αυτή υπάρχουν αρκετές προτάσεις.
Από την ενίσχυση της φωνής των Ευρωπαίων Πολιτών με την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Ευρωκοινοβουλίου μέχρι τη δημιουργία κοινοτικού Υπουργείου Οικονομικών, κοινοτικού προυπολογισμού στη λογική της ανακύκλωσης των πλεονασμάτων,ως την πρόβλεψη για τη μη συμπερίληψη των δαπανών που προορίζονται για την Παιδεία στον υπολογισμό των ελλειμμάτων ώστε να μην απειλείται με περικοπές η μόρφωση, η εκπαίδευση των νέων.
Μπορώ όμως σήμερα, από αυτό το βήμα να σας προτείνω μια αλλαγή που δεν κοστίζει τίποτα στους ευρωπαϊκούς λαούς, μπορεί όμως να γλιτώσει πολλά ευρώ τους Ευρωπαίους φορολογούμενους.
Στο ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης και κυρίως μετά την αποκάλυψη του μεγέθους της το 2009, ως δούρειος ίππος για την υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, την εκτίναξη των επιτοκίων και ειδικότερα την επίταση της αναξιοπιστίας που δημιούργησαν τα πλαστά στατιστικά στοιχεία Καραμανλή - Παπαθανασίου, λειτούργησαν οι γνωστοί πλέον σε όλους μας οίκοι αξιολόγησης.
Τη δράση τους εκμεταλλεύτηκαν άλλωστε και οι διεθνείς κερδοσκόποι, σε βάρος της Ελλάδας, σε βάρος της Ευρώπης.
Προς το παρόν, τρεις οίκοι, όλοι με έδρα στις Ηνωμένες Πολιτείες, ελέγχουν κατά 95%, σχεδόν μονοπωλιακά την αγορά αξιολόγησης, ως παραρτήματα τραπεζών και μέσα σε ένα θολό θεσμικό πλαίσιο.
Η δική μας πρόταση, η πρόταση των Σοσιαλιστών οφείλει να είναι η δημιουργία ενός Πανευρωπαϊκού, Διακρατικού Οίκου Αξιολόγησης που θα λειτουργεί παράλληλα με την ΕΚΤ και θα αποκαταστήσει κατά ένα μέρος το δημόσιο έλεγχο της αγοράς αξιολόγησης θωρακίζοντας την Ευρώπη από τους κερδοσκόπους.
Και δημόσιος έλεγχος της αγοράς αξιολόγησης σημαίνει έλεγχος των επιτοκίων, σημαίνει μικρότερη επιβάρυνση για τους πολίτες.
Ταυτόχρονες, θα πρέπει να είναι οι μεγάλες αλλαγές στο κράτος και τη φυσιογνωμία του, η σύγκρουση με όσα μας οδήγησαν ως εδώ.
Οφείλουμε να αποκαταστήσουμε τη χαμένη τιμή της Δημοκρατίας μας όχι μόνο ως πολίτευμα αλλά μοντέλο για κάθε έκφανση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής.
Να σταματήσουμε την πολιτική ατιμωρησία με την αναθεώρηση του άρθρου 86 του Συντάγματος βάζοντας τέλος στα αντικοινοβουλευτικά και αντιπολιτικά σενάρια.
Να ενισχύσουμε τη Δι@υγεια, την ηλεκτρονική Δημοκρατία, να φέρουμε τους πολίτες ένα "κλικ" πιο κοντά στα κέντρα λήψης των αποφάσεων.
Να εκδημοκρατίσουμε τον τομέα της πληροφορίας με την ψηφιοποίηση της Εθνικής Βιβλιοθήκης και τη γνώση προσβάσιμη σε όλους τους πολίτες.
Να δημιουργήσουμε μια ισχυρή, παραγωγική οικονομία, που θα επενδύει στη Γνώση, στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, στην Πράσινη Ανάπτυξη, την ανάπτυξη που είναι φιλική για τον άνθρωπο, προκρίνει την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες και κυρίως αντιλαμβάνεται τις σύγχρονες γεωπολιτικές αλλαγές και μπορεί να καταστήσει τη χώρα μας ενεργειακό κόμβο για όλη την νότια και ανατολική Μεσόγειο.
Επιπλέον, οφείλουμε να εστιάσουμε στην οικολογική, την περιβαλλοντική Δημοκρατία.
Άλλωστε, στα μεγάλα αστικά κέντρα, η οικονομική ανισότητα δεν είναι μόνο αυτή που εκφράζεται σε χρήμα. Είναι και η ανισότητα, η περιβαλλοντική φτώχεια, η απουσία ελεύθερων χώρων αναψυχής και ο αποκλεισμός από χώρους πρασίνου των υποβαθμισμένων περιοχών σε σχέση με τις εύπορες συνοικίες.
Μια πρόταση ακόμη που αφορά αυτόν τον τομέα της οικολογίας, θα ήταν τουλάχιστον στα δημόσια έργα να προτιμάται ως πιο ανταγωνιστική συν της κοστολόγησης και η πιο "πράσινη", η πιο οικολογική μελέτη, μετατρέποντας έτσι την ιδιωτική πρωτοβουλία σε μοχλό δημοσίου συμφέροντος.
Χρειάζεται τέλος και κάτι ακόμα, συντρόφισσες και σύντροφοι.
Πέρα από ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις που δεν θα απαντούν στο αίτημα μιας προνομιακής εκλογικής πελατείας, στο "δίκιο" το δικό σου, στο "δίκιο" το δικό μου και ούτω καθεξής αλλά στο δημόσιο συμφέρον, στο δίκαιο όλων μας, χρειάζεται μια πραγματική Επανάσταση.
Μια Ειρηνική, Δημοκρατική, Επανάσταση στη συνείδηση των πολιτών, στο μυαλό του καθενός μας ξεχωριστά.
Μια μεγάλη αλλαγή νοοτροπίας.
Αυτή η αλλαγή στη νοοτροπία, στη συλλογική μας κουλτούρα, είναι η προϋπόθεση για τις άλλες, μεγαλύτερες και μικρότερες αλλαγές που έχει ανάγκη ο τόπος μας.
Τότε θα μπορούμε να πούμε με σιγουριά πως έχουμε βγει στο ξέφωτο, πως έχουμε βρει τον προορισμό του 3ου Δρόμου ή μας χρειάζεται ένας 4ος,
Κι αν ακόμη αυτός δεν υπάρχει, εμείς, θα είμαστε έτοιμοι να τον δημιουργήσουμε.
Σας ευχαριστώ..
(Πρακτικά, προφορικής τοποθέτησης μου για το ιδεολογικό στίγμα των Σοσιαλιστών)